Statystycznie koślawość palucha występuje u ok. 20% - 30% populacji. Koślawe ustawienie palucha zdarza się prawie wyłącznie
w społeczeństwach noszących obuwie. Dużą rolę przypisuje się noszeniu tzw. niefizjologicznego obuwia jako czynnika zewnętrznego mającego wpływ na powstanie wady np. na wysokim obcasie
z wąskimi czubkami.
W takim przypadku, ciężar ciała działający na stopę rozkłada się nierównomiernie powodując maksymalne obciążenie przodostopia. Palce ustawiają się w przeproście ulegając deformacji. Wąskie, ciasne czubki butów uciskając paluch od strony przyśrodkowej powodują jego boczne odchylenie unosząc dodatkowo palec II.
W ten sposób stopniowo zmniejsza się, a w końcu znika poprzeczny
łuk stopy prowadząc do płaskostopia poprzecznego.
Stopniowo po stronie podeszwowej w miejscu przeciążenia
i ucisku pojawiają się zgrubienia tzw. modzele.
Występowanie koślawości palucha w przeważającej części
u kobiet, tłumaczy się dodatkowo słabszą konstrukcją stawowo - więzadłową kobiecej stopy.
Tak więc paluch koślawy nie jest pojedynczą wadą, jak mogłoby wynikać z nazwy, ale zespołem zniekształceń przodostopia, często również z towarzyszącymi deformacjami oraz objawami ze strony innych palców -
"palce młotkowate".
Do innych przyczyn, warunkujących powstanie palucha koślawego, należy zaliczyć czynniki genetyczne i ich rodzinne występowanie, szczególnie u młodzieży. Być może tłumaczy to fakt występowania u niektórych osób wady dotyczącej tylko jednej stopy.